ÖNEMLİ : Kendim için aldığım notlar. Umarım size de bir faydası olur. Kullanılan her bir makale referans olarak eklenmiştir.
Programlama Stili Serisi
- Programlama Stili Part 1 - Imperative and Declarative Style Programming (Zorunlu ve Bildirimsel Stil Programlama)
- Programlama Stili Part 2 - Higher Order Functions (Üst Düzey Fonksiyonlar)
Zorunlu Stil Programlama (Imperative Style Programming)
Wiki tanımına göre zorunlu programlama stili bir programın nasıl çalıştığını açıklamaya odaklanır. Aslında kulağa hoş geliyor, ama çok da açıklayıcı değil. O’reilly aracılığıyla katıldığım canlı bir etkinlikte daha iyisini buldum.
Venkat Subramaniam’a göre Zorunlu Stil Programlama bize bir programın ne yaptığını ve ayrıca bunu nasıl yaptığını söyler. Bu tanımı Venkat’ın yaptığı gibi özetlemek istiyorum ->
Ne yapıyor - Nasıl yapıyor (What to do - How to do it)
Örneğin;
1
2
3
4
5
6
String[] names = {"hasan", "tom", "phil", "bev", "mike"};
for (int i = 0; i < names.length; i++) {
if (names[i].equals("hasan")) {
System.out.println("it is found");
}
}
Yukarıdaki örnekte bu kodun ne işe yaradığını kolaylıkla anlayabiliriz.
Ne yapıyor: array içinde özel bir isim bulmaya çalışıyor.
Bunu Nasıl yapıyor? : bunu standart bir for döngüsü kullanarak yapıyor. For döngüsünde bir değişken tanımlıyor ve bunu birer birer artırarak ve aradığı adla karşılaştırarak yapıyor.
Özetle, bu ismi bulmak için(yani, “ne yapıyor” kısmını) gerekli işlemleri (yani “nasıl yapıyoruz” kısmını) adım adım gösteriyoruz.
Not:
Zorunlu stilin özünde değişkenlik ve komuta-dayalı programlama vardır. Değişkenler veya nesneler yaratır ve süreç boyunca onların durumlarını(yani state’lerini) değiştiririz. Ayrıca, bir döngü dizini oluşturma, değerini artırma, sona ulaşıp ulaşmadığımızı kontrol etme, bir array’in n’inci ögesini güncelleme vb. gibi yürütmeye yönelik ayrıntılı komutlar veya talimatlar da sağlarız.
Bildirimsel Stil Programlama (Declarative Style Programming)
Bildirimsel programlama stili, programın sonuca nasıl ulaşması gerektiğine dair tüm ayrıntıları belirtmeden programın neyi başarması gerektiğine odaklanır. Yine Venkat’a göre;
Bize bir programın ne yaptığını söyler ama nasıl yapacağını söylemez. Tekrardan bu tanımı şöyle özetlemek istiyorum ->
Ne yapıyor - Nasıl yapıyor YOK (What to do - NOT How to do it)
Örneğin;
1
2
3
4
List<String> listNames = Arrays.asList("hasan", "tom", "phil", "bev");
if (listNames.contains("hasan")) {
System.out.println("it is found");
}
Ne yapıyor : önceki gibi array içinde özel bir isim bulmaya çalışıyor.
“Bunu Nasıl yapıyor” YOK : Zorunlu programlama stilinden farkı, bildirimsel stilin, “nasıl yapılır” bölümlerinin ayrıntılarını gizlemesidir. Görüleceği üzere, contains yöntemi bizim için tüm işi yapıyor ve karmaşıklığı gizliyor.
Gelişmiş(enhanced) ve standart döngülerin programlama stilleri açısından karşılaştırılması
Gelişmiş ve standart for döngülerini hangi sınıflandırma içide değerlendirmeliyiz? Gelin birlikte beyin fırtınası yapalım…
Her iki durumda da ne yapacağımız bellidir. Amacımız array’in elemanlarını konsola yazdırmak. Peki ya “nasıl yapılır” bölümleri???
Standart for döngüsünde; Bir sayaç, i, bildirilir ve 0 olarak başlatılır. Bir boolean ifadesi, i‘yi names dizisinin uzunluğuyla karşılaştırır. Eğer i<names.length ise, kod bloğu yürütülür. i, her kod bloğunun sonunda bir artırılır. Kod bloğu içinde i array indeksi olarak kullanılır. Gördüğünüz gibi adım adım nasıl yapacağınızı anlatıyoruz.
Geliştirilmiş for döngüsünde; Array’in her ögesini tutmak için bir string değişkeni olan name deklare edilir. Ancak bu döngünün tüm bu işlemleri nasıl yaptığını bilmiyoruz.
Aslında hem standart for döngüsü (for i = 0…) hem de gelişmiş(enhanced) for döngüsü (for var x : …) zorunlu(imperative) stildir. Geliştirilmiş for döngüsü aslında iterator.hasNext() ve iterator.next() etrafında bir sarmalayıcıdır. Diğer bir deyişle, bu yineleme(iteration) biçimi, arka planda, Iterator arabirimini kullanır ve onun hasNext ve next yöntemlerini çağırır. Dahası, enhanced for döngüsünden, bir if koşuluyla break ve continue yapabiliriz ve bu, imperative’in açıkça geliştirildiğini gördüğümüz yerdir.
ENHANCED for döngüsü, STANDARD for döngüsünden daha bildirimseldir
Geliştirilmiş for döngüsünün bildirim stiline daha çok benzediğini söyleyebiliriz. Fakat tamamen bildirimsel(declarative) stildir diyemeyiz. Hem standart döngü hem de geliştirilmiş döngüler, doğası gereği zorunlu(imperative) olan harici yineleyicilerdir. Her iki döngüde de akışı “if break” veya “if continue” kullanarak kontrol edebiliriz. Yalnız, gelişmiş for döngüsünde, standart for döngüsüne kıyasla biraz daha az kontrol yapıyoruz. Ama yine de her ikisi de zorunlu(imperative) kontrole izin verir.
